Krotko i na temat

''Owies i jego przetwory kompleksowo pokrywają zapotrzebowanie na składniki odżywcze organizmu. Sportowcy cenią płatki owsiane za to, że są źródłem siły, kobiety za właściwości odchudzające i odmładzające, a lekarze korzystają z ich działania leczniczego i ochronnego. Przekonaj się, że warto jeść owsiankę. W ostatnich latach płatki owsiane wróciły na nasze stoły - to dobrze, bo ich wartość odżywczą trudno przecenić. Istnieją dowody, że owies uprawiano w północnej i środkowej Europie w epoce brązu, czyli 1800-700 lat p.n.e. Jeszcze w średniowieczu owsianka była podstawą wyżywienia ludności Europy, a dla angielskich górników był to idealny posiłek dający siłę i wytrzymałość do ciężkiej pracy. Spośród wszystkich zbóż, ziarno owsa jest nie tylko najbogatsze w białko, ale także wyposażone w najlepszy zestaw aminokwasów. Kto zjada je z produktami mlecznymi, dostarcza organizmowi wszystkich potrzebnych aminokwasów. Talerz płatków owsianych z mlekiem lub jogurtem zapewnia komórkom mózgowym i nerwowym porcję witaminy B6, która poprawia pamięć i koncentrację oraz szybsze przyswajanie wiedzy. Witamina B1 i kwas pantotenowy przeciwdziałają narastającemu zmęczeniu oraz rozdrażnieniu, zarówno podczas wysiłku fizycznego, jak i umysłowego. Owies zawiera też substancje działające antydepresyjnie i likwidujące zły nastrój (wspomniane witaminy z grupy B, a także selen i magnez niezbędne dla mózgu i systemu przewodzenia nerwowego). W zarodku oraz bielmie ziaren owsa jest dużo witaminy E, silnego przeciwutleniacza, chroniącego komórki i spowalniającego procesy starzenia. W kilogramie ziarna jest jej od 15 do 48 mg, w płatkach nieco mniej. Owies to także cenne źródło flawonoidów, pełniących rolę podobną do witamin. Flawonoidów w zbożach jest niewiele, a owies jest wyjątkiem. Owies jest rekordzistą wśród zbóż pod względem zawartości błonnika, zwłaszcza jego najcenniejszej frakcji rozpuszczalnej. Pełne ziarno składa się w 1/3 z błonnika, z czego 1/5 jest rozpuszczalna w wodzie. Ma to bardzo pozytywny wpływ na nasze zdrowie, bo błonnik w takich proporcjach najlepiej obniża poziom cholesterolu, ale też zapobiega wielu chorobom. Błonnik rozpuszczalny w owsie to głównie beta-glukan. Ten węglowodan złożony ma zdolność tworzenia w przewodzie pokarmowym lepkich żeli odpornych na działanie enzymów trawiennych. Powleka szczelnie śluzówkę przewodu pokarmowego i kiedy trzeba, zachowuje się jak płynny opatrunek. Ma też właściwości prebiotyczne - jest pożywką dla „dobrych” bakterii, które częściowo go rozkładają. Beta-glukan spowalnia procesy przyswajania cukrów, zapobiega więc otyłości i cukrzycy typu 2, wiąże kwasy tłuszczowe oraz substancje toksyczne i zwiększa ich wydalanie, zapobiega namnażaniu się komórek nowotworowych. Udowodniono też, że wzmacnia układ immunologiczny, bo pobudza do większej aktywności fagocyty odpowiedzialne za wchłanianie bakterii, wirusów, które atakują organizm.

Z kolei frakcja nierozpuszczalna błonnika zawartego w owsiance m.in. poprawia pracę jelit, wiąże nadmiar kwasu solnego w żołądku, pomaga więc przy nadkwasocie i zgadze, i daje uczucie sytości, pozwalając zmniejszyć kaloryczność posiłków. W porównaniu do innych zbóż owies zawiera najwięcej tłuszczu, bo aż 7%. Jednak tłuszcz ten ze względu na swój skład chemiczny jest bardzo cenny, bo zawiera niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), których organizm nie potrafi wytwarzać. Kwasy te zapobiegają powstawaniu zakrzepów oraz odgrywają dużą rolę w profilaktyce i w leczeniu miażdżycy. Działają również jak nutrikosmetyk od wewnątrz - dbają o nawilżenie skóry. Mało tego – łagodzą także podrażnienia, spowodowane alergią. Według najnowszych badań naukowych kwas oleinowy, który również zawarty jest w produktach owsianych, chroni przed nowotworami. Najnowsze badania naukowców z Amerykańskiego Towarzystwa Chemicznego dowiodły, że owies jako jedyny dostarcza awentramidów, bioaktywnych substancji, które zapobiegają tworzeniu się w naczyniach złogów tłuszczowych, czyli chronią przed miażdżycą, a w konsekwencji przed zawałem serca i udarem mózgu. Awentramidy mają też właściwości antyoksydacyjne - specjalizują się w wyłapywaniu groźnych form reaktywnych tlenu, które uszkadzają komórki naszego organizmu.

Udowodniono, że udział płatków owsianych w codziennej diecie zapewnia większą sprawność fizyczną i wytrzymałość. Na pierwszy posiłek dnia i jako przekąski jedzą je kulturyści, biegacze, zawodowi kolarze. Dobrze zbilansowana dieta sportowców i amatorów aktywnego trybu życia zawsze powinna zawierać produkty owsiane. W rankingu najzdrowszych pokarmów świata owsianka zajmuje 3 miejsce tuż za owocami palmy acai i czosnkiem. W Polsce od wielu lat największym propagatorem jedzenia płatków owsianych jest prof. Henryk Gąsiorowski z AR w Poznaniu, który nazwał płatki owsiane produktem wszech czasów. Owsianka na śniadanie czy w formie przekąski między posiłkami to idealne dietetyczne danie. Średni indeks glikemiczny i duża wartość odżywcza sprawiają, że jest pożądanym składnikiem dobrze zbilansowanej diety. Po pierwsze dostarcza mnóstwo składników odżywczych przy stosunkowo niewielkiej ilości kalorii (378 kcal w 100 g suchych płatków owsianych górskich), po drugie likwiduje uczucie głodu, wypełniając szczelnie przewód pokarmowy, co jest zasługą błonnika. Po trzecie spowalnia opróżnienie żołądka, dzięki czemu odczuwa się długo sytość. Wszystkich tych walorów odżywczych skupionych w jednym produkcie próżno szukać gdzie indziej. Suche płatki owsiane mają średni indeks glikemiczny (IG=40), ale ugotowana owsianka już wysoki (IG=60), dlatego lepiej nie gotować płatków, a tylko zalać je ciepłą przegotowaną wodą lub mlekiem i wymieszać z ulubionymi dodatkami, np. owocami.''